«Οι παραβιάσεις του Κώδικα Προμήθειας και οι καταχρηστικές πρακτικές θα τύχουν των αναλόγων κυρώσεων», τόνισε χθες η ΡΑΕ, διαμηνύοντας προς πάσα κατεύθυνση ότι προτίθεται να σταθεί απέναντι στις εταιρείες προμήθειας ενέργειας που επιλέγουν να αλλάξουν τα σταθερά τιμολόγια των καταναλωτών και τους ενημερώνουν γι’ αυτό με… ψιλά γράμματα.
Όπως τόνισε η Αρχή, θα διασφαλίσει ότι το δικαίωμα του καταναλωτή σε ατομική, έγκαιρη και διαφανή ενημέρωση δεν θα μείνει «κενό γράμμα».
Ταυτόχρονα όμως τονίζει ότι διαδικασίες διαπίστωσης παραβάσεων του Κανονισμού Προμήθειας και δρομολόγησης κυρωτικών διαδικασιών είναι σύνθετες και επίπονες και διενεργούνται, διακριτά ανά προμηθευτή, με ιεράρχηση της έκτασης της επίπτωσης (κύκλος πληττόμενων καταναλωτών). Και στις δυσκολίες να προχωρήσει γρήγορα στις κυρώσεις, αναφέρει ότι είναι δραματικά υποστελεχωμένη.
Συσσωρεύτηκαν παράπονα καταναλωτών
Το θέμα προέκυψε από τα παράπονα των καταναλωτών ηλεκτρικού ρεύματος που αυξάνονται συνεχώς σχετικά με την τακτική παρόχων να προχωρούν σε μονομερείς αλλαγές των σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα, λόγω της αύξησης της τιμής της χονδρεμπορικής.
Στην πρακτική αυτή καταφεύγουν, αξιοποιώντας τον κώδικα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, που κατοχυρώνει το δικαίωμα αυτό των προμηθευτών υπό προϋποθέσεις, οι οποίες αφήνουν περιθώρια μιας αλλαγής ερμηνείας κατά το δοκούν.
Ειδικότερα, στο άρθρο 17.5 αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «ο προμηθευτής διατηρεί το δικαίωμα να προβεί σε τροποποίηση των όρων της παρούσης για σπουδαίο λόγο, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, μεταβολή της κείμενης νομοθεσίας και αλλαγή των όρων λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού».
Θεωρώντας ότι η αύξηση του χονδρεμπορικού κόστους ενέργειας αποτελεί «σπουδαίο λόγο» προχωρούν σωρηδόν και μονομερώς σε αλλαγή των σταθερών τιμολογίων.
Ο συνηθέστερος τρόπος ενημέρωσης του καταναλωτή είναι μέσω του έντυπου του λογαριασμού, προς το τέλος με ψιλά γράμματα, στα οποία δύσκολα θα εστιάσει κάποιος. Αλλες εταιρείες ενημερώνουν με SMS, παραπέμποντας σε κάποιο άρθρο της σύμβασης και του κώδικα προμήθειας.
Τυπικά επομένως, δεν παραβιάζουν τον κώδικα ως προς την ενημέρωση των πελατών τους, ωστόσο, δεν τον ενημερώνουν με σαφήνεια και έτσι θεωρείται ότι συναινεί στη νέα τιμολογιακή τους πολιτική.
ΡΑΕ: Αλλαγές στα τιμολόγια με προγνωστοποίηση 60 ημερών, αλλά όχι με email και sms
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αναφέρει ότι ο Κώδικας Προμήθειας σηματοδοτεί τη θεμελιώδη επιλογή της Χώρας να εφαρμόσει για τους καταναλωτές ένα ευρύτερο και αναβαθμισμένο πλαίσιο προστασίας. Συγκεκριμένα, παρόλο που το ενωσιακό δίκαιο (Οδηγία 2009/72 και, πλέον Οδηγία 2019/944 – άρθρο 10 παρ. 4) θεωρεί το διάστημα του ενός (1) μηνός ως επαρκές περιθώριο ειδοποίησης του οικιακού καταναλωτή αναφορικά με επικείμενη αλλαγή, ο Κώδικας επιμηκύνει την περίοδο προγνωστοποίησης σε εξήντα (60) μέρες.
Όσον αφορά όμως τον τρόπο ατομικής ενημέρωσης η ΡΑΕ σημειώνει ότι η παρ. 3 του άρθρου 30 ΚΠΗΕ ρητώς επιτάσσει την πραγματοποίηση της ατομικής ενημέρωσης με επιστολή. Εναλλακτικοί τρόποι ειδοποίησης επιτρέπονται «εφόσον έχει συναινέσει σε τούτο ο Πελάτης». Και επομένως αν αυτόν τον τρόπο επιλέγουν οι Προμηθευτές θα πρέπει να αποδείξουν στη Ρυθμιστική Αρχή ότι έχει προηγηθεί η συναίνεση του πελάτη τους, αλλιώς θα θεωρηθεί καταχρηστική συμπεριφορά και θα επιφέρει κυρώσεις.
Ειδικότερα, αναφέρει η ΡΑΕ: «Οι Προμηθευτές που -κατ’ εξαίρεση της γενικής κατεύθυνσης- προκρίνουν την ειδοποίηση του καταναλωτή μέσω email, sms, λογαριασμού κ.λπ., φέρουν το βάρος απόδειξης της συναίνεσής του. Συγκεκριμένα, οι Προμηθευτές οφείλουν να αποδείξουν ότι, ειδικά ως προς την τροποποίηση της σύμβασης, ο συγκεκριμένος πληττόμενος Πελάτης αποδέχθηκε εναλλακτικούς τρόπους ειδοποίησής του. Προφανώς, οι Προμηθευτές πρέπει να είναι σε θέση να προσκομίσουν ενώπιον της ΡΑΕ τα υλικά τεκμήρια των ισχυρισμών τους.
Η ενημέρωση “σε ειδικό πεδίο του Λογαριασμού Κατανάλωσης” θεωρείται εφάμιλλη της ειδοποίησης μέσω επιστολής με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται κατά τρόπο ισοδύναμο ο επιδιωκόμενος σκοπός, δηλαδή η λήψη γνώσης του πελάτη. Ως εκ τούτου, οι Προμηθευτές που αξιοποιούν αυτήν την εναλλακτική οφείλουν να μεριμνούν ώστε η θέση του εν λόγω πεδίου εντός του λογαριασμού και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά (βλ. γραμματοσειρά) δεν καταλήγουν να ακυρώνουν την πρακτική αποτελεσματικότητα του δικαιώματος του καταναλωτή. Η σήμανση της επικείμενης αλλαγής στο “περιθώριο” του λογαριασμού, δηλαδή σε σημείο του λογαριασμού, όπου ο μέσος καταναλωτές ευλόγως δεν ανατρέχει κατά τη συνήθη επισκόπηση των χρεώσεών του, καθώς και η χρήση μη ευανάγνωστων γραφικών χαρακτήρων (“ψιλά γράμματα”), συνιστούν πρακτικές που εν τέλει αντιστρατεύονται την εκπλήρωση της υποχρέωσης προηγούμενης ειδοποίησης».
Άλκης Καλογήρου
