Οι διεθνείς επιχειρήσεις υιοθετούν δημόσιες στρατηγικές για το κλίμα και αναλαμβάνουν φιλόδοξες δεσμεύσεις να μειώσουν ή ακόμη και να εξαλείψουν τη συμβολή τους στην υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά ο κατακερματισμός των προσεγγίσεων καθιστά πιο δύσκολο από ποτέ να γίνει διάκριση μεταξύ των πραγματικών πολιτικών για το κλίμα και των τακτικών greenwashing.
Η έκθεση, που δημοσιεύτηκε από το New Climate Institute και το Carbon Market Watch, διαπιστώνει ότι οι 25 μεγαλύτερες εταιρείες με βάση τη χρηματιστηριακή τους αξία, οι οποίες συνολικά κατέγραψαν έσοδα 3,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2020 και αντιπροσώπευαν το 5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2019, έχουν καταρτίσει σχέδια για το κλίμα τα οποία είναι πιο αδύναμα από ό,τι διακηρύσσουν.
Το Corporate Climate Responsibility Monitor αξιολογεί τις στρατηγικές για το κλίμα των 25 εταιρειών εστιάζοντας στο βαθμό στον οποίο αναλαμβάνουν ηγετική δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και όπως χαρακτηριστικά σημειώνει «οι υποσχέσεις των εταιρειών για καθαρές μηδενικές εκπομπές δεν φθάνουν στο μηδέν».
Η έκθεση αναφέρει ότι σχεδόν οι μισές από τις 25 επιχειρήσεις δεν έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών ενώ οι υπόλοιπες 13 σχεδιάζουν να μειώσουν τις εκπομπές σε όλη την αλυσίδα αξίας κατά 40% κατά μέσο όρο, αντί να τις ξεπεράσουν πλήρως, όπως έχουν διακηρύξει επισήμως. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και κάποια θετικά παραδείγματα. Οι A.P. Moller-Maersk A/S, η Vodafone Group Plc και η Deutsche Telekom AG είναι οι μόνες που βρίσκονται σε τροχιά σχεδόν ολοκληρωτικής απαλλαγής από τον άνθρακα, όπως διαπιστώνουν οι συγγραφείς.
Πιο συγκεκριμένα, η Maersk επενδύει σε λύσεις που στόχο έχουν να αφαιρέσουν περίπου 5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους CO₂ κάθε χρόνο μέχρι το 2030, χωρίς ωστόσο να ισχυρίζεται ότι αυτό θα εξουδετερώσει τις εκπομπές της. Ομοίως, η Apple προμηθεύεται ήδη σχεδόν όλη την ενέργειά της από μακροπρόθεσμες συμφωνίες με προγραμματιστές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις δικές της εγκαταστάσεις, ενώ υποστηρίζει επίσης τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.
Γιατί οι φιλόδοξοι στόχοι για μηδενικές εκπομπές τείνουν να αποτελέσουν «κενό γράμμα»
«Οι φιλόδοξοι ισχυρισμοί πολύ συχνά στερούνται πραγματικής ουσίας, κάτι το οποίο μπορεί να παραπλανήσει τόσο τους καταναλωτές όσο και τις ρυθμιστικές αρχές», δήλωσε ο Thomas Day του New Climate Institute, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η πλάνη αυτή ευνοείται από το χρόνιο πρόβλημα της επιβολής κοινών και συγκεκριμένων μετρήσεων και αξιολογήσεων αλλά και από το γεγονός ότι τελικά τα τρίτα μέρη δεν ξέρουν που πρέπει να ψάξουν. Δεν υπάρχει σχέδιο για το πώς οι εταιρείες πρέπει να αποκαλύπτουν τις φιλοδοξίες και τα σχέδια δράσης τους για το κλίμα. Αυτό καθιστά δύσκολο για έναν εξωτερικό παρατηρητή να κατανοήσει την πραγματική έκταση των εταιρικών δεσμεύσεων.
Όπως σημειώνει η έκθεση, μεγάλη αλυσίδα super market δεν υπολογίζει τις εκπομπές από τα επώνυμα καταστήματά της ενώ άλλες πολυεθνικές από τον κλάδο των ποτών και των τροφίμων καθώς και άλλων καταναλωτικών αγαθών δεν αντισταθμίζουν τις δικές τους εκπομπές, αλλά υποστηρίζουν μεμονωμένες μάρκες καταναλωτών στο χαρτοφυλάκιό τους για να το κάνουν. Άλλες πάλι, δηλώνουν ότι οι εγκαταστάσεις του θα τροφοδοτούνται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2040, αλλά η έκθεση λέει ότι δεν παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα και προγραμματισμένη παροχή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι τα σχέδια των εταιρειών να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους είναι ιδιαίτερα παραπλανητικά. Τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων βασίζονται σε μειώσεις CO₂ από τα δάση και άλλες λύσεις που βασίζονται στη φύση για να εξαλείψουν την επίδρασή τους στις μελλοντικές εκπομπές τους. Εάν αυτά τα δάση καταστραφούν, τα σχέδιά τους θα γκρεμίζονταν μονομιάς.
Οι περισσότερες από τις 25 εταιρείες συνεργάζονται με την πρωτοβουλία Science-Based Targets, η οποία αξιολογεί τα εταιρικά σχέδια για το κλίμα. «Δυστυχώς, διαπιστώνουμε ότι αυτές οι πρωτοβουλίες καθορισμού προτύπων μπορεί να καταλήξουν να δανείσουν σε ορισμένες εταιρείες περισσότερη αξιοπιστία από αυτή που τους αξίζει», εκτιμά ο Day. «Στη χειρότερη περίπτωση, αυτό μπορεί να νομιμοποιήσει το business-as-usual».
Ενώ πολλές εταιρείες δήλωσαν ότι τα σχέδιά τους είχαν εγκριθεί από την SBTi, ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Alberto Carrillo Pineda είπε ότι μόνο μία επιχείρηση — η CVS Health— έχει επικυρωμένο σχέδιό της για καθαρές μηδενικές εκπομπές. Η σύγχυση προκύπτει επειδή η SBTi έχει εγκρίνει διαφορετικά σχέδια όλα αυτά τα χρόνια. Για παράδειγμα, το κλιματικό σχέδιο της Unilever έχει σφραγίδα SBTi για βραχυπρόθεσμους στόχους (συνήθως μέχρι το 2030) που ευθυγραμμίζεται με τη διατήρηση της θέρμανσης κάτω από τους 1,5° Κελσίου, αλλά δεν έχει λάβει ακόμη έγκριση για το πλήρες σχέδιο καθαρών μηδενικών εκπομπών.
