Η Γενική Διεύθυνση Χωρικού Σχεδιασμού του του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), στρατηγικός σκοπός της οποίας είναι ιδίως η χάραξη ολοκληρωμένων στρατηγικών χωροταξικού σχεδιασμού, εθνικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου, δια της Διεύθυνσης Χωροταξικού Σχεδιασμού και δια του Τμήματος Α , (Δ/νση: Αμαλιάδος 17, 115 23 Αθήνα, Πληροφορίες: Ευγενία Λάγιου τηλ. 2131515331 email: e.lagiou@prv.ypeka.gr), ως αρμόδια Υπηρεσία (άρθρο 14 παρ.ι, ν. 4546/2018 όπως ισχύει) για την κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και εν προκειμένω για την κατάρτιση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για το Θαλάσσιο Χώρο, σύμφωνα με το άρθρο 9 της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ (Άρθρο 9,ν.4546/2018 όπως ισχύει) και το αρ.61 του ν. 4622/2019 (Α 133), προσκαλεί το ενδιαφερόμενο κοινό να διατυπώσει εγγράφως ή / και ηλεκτρονικά και σε κάθε περίπτωση επαρκώς τεκμηριωμένα τις απόψεις του προς το Τμήμα Α της Διεύθυνσης Χωροταξικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ του ΥΠΕΝ (ταχ. διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 11, 11473 Αθήνα, e.lagiou@prv.ypeka.gr), μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης αυτής.
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο της διαβούλευσης, η Εθνική Χωρική Στρατηγική, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4759/2020, «αποτελεί κείμενο βασικών αρχών πολιτικής για την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό του χώρου και για τον συντονισμό των διαφόρων πολιτικών με χωρικές συνέπειες» που «ενσωματώνει την εθνική θαλάσσια χωρική στρατηγική και προτείνει τις υποδιαιρέσεις του θαλάσσιου χώρου». Οι κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και οι βασικοί άξονες και στόχοι που περιλαμβάνει και προτείνει δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, καθώς αποτελούν «ενδεικτική βάση για τους μακροχρόνιους στόχους του χωρικού σχεδιασμού».
Τα Θαλάσσια Χωροταξικά Πλαίσια αντιστοιχούν στο περιφερειακό επίπεδο σχεδιασμού, ωστόσο μπορούν να αντιστοιχούν σε υποπεριφερειακή, περιφερειακή ή διαπεριφερειακή κλίμακα. Πρέπει να είναι εναρμονισμένα με τα ΕΧΠ και σε συντονισμό με τα ΠΧΠ και να ακολουθούν την ιεραρχική σχέση που διέπει το πλαίσιο του συστήματος χωρικού σχεδιασμού. Συγκεκριμένα, τα ΘΧΠ «δεσμεύονται από τις ρυθμίσεις και εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις των ΕΧΠ, τις οποίες συντονίζουν στο χωρικό πεδίο εφαρμογής τους, εξειδικεύουν, συμπληρώνουν και τροποποιούν, μόνον εφόσον παρέχεται ρητώς η δυνατότητα αυτή από το ΕΧΠ». Κατά την κατάρτιση των ΘΧΠ και για το συντονισμό τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: η ΕΧΣ (εφόσον έχει εγκριθεί), τα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης, το Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή όπως και άλλα αναπτυξιακά προγράμματα και πολιτικές της χώρας, ενώ θα πρέπει επίσης να «εξετάζονται ζητήματα αλληλεπίδρασης και επικαλύψεων μεταξύ όμορων Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων. Επίσης, αντιστρόφως, «οι κανονιστικές πράξεις χωροταξικού σχεδιασμού του χερσαίου χώρου» (15 παρ. 2 του ν. 4759/2020), οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους τις κατευθύνσεις του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Η Εθνική Χωρική Στρατηγική αναφέρεται τόσο στον χερσαίο όσο και στον θαλάσσιο χώρο, καθώς ενσωματώνει την Εθνική Χωρική Στρατηγική για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), προτέινοντας τις υποδιαιρέσεις του. Είναι δυνατή η κατάρτιση και έγκριση της ΕΧΣΘΧ χωρίς την ύπαρξη της Εθνικής Χωρικής Στρατηγική. Η ΕΧΣΘΧ μαζί με τα Θαλάσσια Χωροταξικά Πλαίσια (ΘΧΠ) συνθέτουν τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και αποτελούν ένα συνεκτικό, πολυεπίπεδο πλαίσιο για την ανάπτυξη του θαλάσσιου σχεδιασμού.
Ο σχεδιασμός και η εναρμόνιση των δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο χώρο με σκοπό την βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτουν την συνεργασία της Ελλάδας με τις χώρες που μοιράζονται μαζί της περιβαλλοντικές προκλήσεις και κινδύνους. Οι οικονομικές δραστηριότητες στην Μεσόγειο θάλασσα έχουν σωρευτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, που επηρεάζουν όλες τις Μεσογειακές χώρες χωρίς εξαίρεση. Οι κίνδυνοι είναι κοινοί από την υπεραλίευση, την ρύπανση από απορρίμματα ή πετρελαιοκηλίδες καθώς και την αόρατη ρύπανση από μικροπλαστικά και χημικές ουσίες.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ενδέχεται να είναι καταστροφικές για τη Μεσόγειο και τις παράκτιες περιοχές από τις μεταβολές της θερμοκρασίας των υδάτων, την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, τις πλημμύρες και τη διάβρωση. Οι αλλαγές αυτές ενδέχεται να επιδεινώσουν την απειλή που συνιστά η απώλεια της βιοποικιλότητας, η οποία οφείλεται τόσο στην κλιματική αλλαγή όσο και την καταστροφή φυσικών οικοτόπων από ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι περιβαλλοντικές αυτές επιπτώσεις θέτουν σε κίνδυνο την ανθεκτικότητα της γαλάζιας οικονομίας σε όλες τις χώρες της Μεσογείου.
Για αυτούς τους λόγους είναι επιβεβλημένη η διασυνοριακή συνεργασία τόσο στην συλλογή δεδομένων και την επιστημονική έρευνα για τις πιέσεις που δέχονται τα οικοσυστήματα στη Μεσόγειο όσο και στην κοινή χάραξη δημόσιας πολιτικής με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
