Με το βλέμμα στραμμένο στην εισροή των κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ και ασφαλώς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), βρίσκονται οι κατασκευαστικές εταιρείες, εν αναμονή της μεγέθυνσης της “πίτας” των έργων στην Ελλάδα.
Οι εισηγμένοι όμιλοι έχουν κληθεί να διαχειριστούν μια ιδιαίτερα δύσκολη διετία (2019-2020), κατά την διάρκεια της οποίας, το μόνο μεγάλο έργο (άνω των 100 εκατ. ευρώ) που προχώρησε στην φάση της υλοποίησής του, είναι ουσιαστικά το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι της Κρήτης.
Σε όλα τα υπόλοιπα, είτε συνεχίζεται η διαγωνιστική διαδικασία, είτε αναμένεται η δρομολόγηση των διαδικασιών για την συμβασιοποίησή τους.
Όπως όμως αναφέρουν στελέχη του κλάδου το τελευταίο διάστημα, μετά την κρίση της πανδημίας, γεννώνται σημαντικές ευκαιρίες και προοπτικές για την ταχύτερη ανάκαμψη του κλάδου, καθώς δρομολογούνται σημαντικά έργα υποδομών, μεταφορών, ενέργειας, όπως επίσης και κτιριακά έργα.
Σε πρόσφατη ανάλυσή της, η Alpha Bank ανέφερε ότι η προοπτική πρόσβασης στα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, δύναται να ενισχύσει σημαντικά την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Συνολικά, κατά την περίοδο 2021-2026, η ελληνική οικονομία αναμένεται να ωφεληθεί με 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,3 δισ. ευρώ αφορούν επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο και όρους. Ειδικά για το 2021, αναμένεται να αντληθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων περί τα 2,6 δισ. ευρώ από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility, RRF) και 1,6 δισ. ευρώ, από την πρωτοβουλία REACT-EUi, καθώς και 1,3 δισ. ευρώ με τη μορφή δανείων.
Πρόκειται για κεφάλαια, τα οποία προβλέπεται να ενισχύσουν σημαντικά το ΑΕΠ το 2021. Μόνο τα κονδύλια του RRF, σύμφωνα τον προϋπολογισμό του 2021, αναμένεται να προσθέσουν περίπου δύο εκατοστιαίες μονάδες (2,1%) στην αύξηση του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού του 2021, τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκτιμάται ότι θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις κατά ποσοστό 70% της συνολικής κατανομής επιχορηγήσεων και δανείων για το έτος. Οι θετικές επιδράσεις του προγράμματος αναμένεται ότι θα είναι άμεσες, οι οποίες θα προκύψουν ως αποτέλεσμα των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν, αλλά και έμμεσες, μέσω των πολλαπλασιαστών της κατανάλωσης αλλά και των επενδύσεων.
Όπως επισημαίνεται στην Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η προχρηματοδότηση από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα ανέλθει σε 10% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων, ενώ αναμένεται η απορρόφηση των κονδυλίων να σημειώσει επιτάχυνση προς τα τελευταία έτη της προγραμματικής περιόδου.
Από τα έργα που θεωρούνται σχεδόν “κλειδωμένα” και θα ξεκινήσουν να χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ, εν αναμονή και της ένταξής τους στο Ταμείο Ανάκαμψης, ενδιαφέρον για τους κατασκευαστές εμφανίζουν η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης με την ενδοχώρα, η προώθηση νέων έργων ΑΠΕ και η απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας. Αντίστοιχα, στην αγορά ακινήτων, το ενδιαφέρον αφορά τον επόμενο κύκλο του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων “Εξοικονομώ-Αυτονομώ” και την εκπόνηση των 200 πρώτων τοπικών χωροταξικών σχεδίων.
Στόχος είναι να μην χαθεί καθόλου χρόνος, ώστε να κινητοποιηθούν κεφάλαια, να ξεκινήσουν επενδύσεις και να “τρέξει” η οικονομία, ώστε να επιταχυνθεί και η ανάκαμψη, εξέλιξη που θα ενισχύσει με την σειρά της τα φορολογικά έσοδα και θα περιορίσει τις συνέπειες της κρίσης στην αγορά εργασίας. Όπως άλλωστε αναφέρει η Alpha Bank στην ανάλυσή της, η έγκαιρη απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί καταλύτη για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας και μπορεί να οδηγήσει τις πραγματικές επενδύσεις να προσεγγίσουν τη συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ το 2021. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού, οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 23,2% και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αποτελέσουν τις ισχυρότερες συνιστώσες της αύξησης του ΑΕΠ φέτος.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των δράσεων του ΕΣΠΑ 2014-2020, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους τομείς των μεγάλων έργων υποδομών (οδικά έργα, σιδηρόδρομοι, μετρό κ.λπ.), της επιχειρηματικότητας (κυρίως στους τομείς της μεταποίησης και του τουρισμού), της δημιουργίας απασχόλησης, της εκπαίδευσης και κατάρτισης, της υγείας και της πρόνοιας και των έργων για την προστασία του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, τα έργα που αφορούν την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν με συνολικά κεφάλαια 3,76 δις ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ, ενώ επιπλέον 2,31 δις ευρώ αφορούν στις υποδομές μεταφορών.
