Παρότι η βαθιά ενεργειακή κρίση που ενέσκηψε μετά το καλοκαίρι επισκίασε τα υπόλοιπα γεγονότα, υπήρξαν κατά το 2021 εξελίξεις που αφήνουν ισχυρό αποτύπωμα.
Το NEWS 24/7 παρουσιάζει τις 10 σημαντικότερες:
Μείζονα ενεργειακή κρίση προκαλεί η εκτόξευση των τιμών αερίου – ρεύματος
Στην υψηλότερη θέση της «ενεργειακής ατζέντας» για το 2021 βρέθηκε η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε «μερικώς» το καλοκαίρι και εκδηλώθηκε σε πλήρη μορφή τον Σεπτέμβριο και ύστερα. Καταγράφοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, εκκινώντας από τις τιμές του φυσικού αερίου, κατέκλυσε κάθε πτυχή της οικονομικής δραστηριότητας, προκαλώντας σοβαρές επιβαρύνσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Συγκυριακοί και δομικοί λόγοι που συνέδραμαν στην εκδήλωση του φαινομένου παραμένουν εν πολλοίς αναλλοίωτοι, προμηνύοντας την συνέχεια της κρίσης και την επόμενη χρονιά, όπου πλέον μένει να δούμε την ένταση που θα έχει, δοκιμάζοντας «εκ θεμελίων» τόσο τις πρωτοβουλίες προς αντιμετώπιση της κρίσης όσο και την ίδια την δομή της αγοράς. Άλλωστε η σχετική συζήτηση έχει ανοίξει για τα καλά πλέον σε όλα τα επίπεδα και αναμένεται να συνεχιστεί αμείωτη…
Ολοκληρώνονται οι ιδιωτικοποιήσεις ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΠΑ Υποδομών
Στο «μέτωπο» των ιδιωτικοποιήσεων ξεχώρισαν εκείνες του ΔΕΔΔΗΕ και της ΔΕΠΑ Υποδομών, οι οποίες «έκλεισαν» με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα τόσο ως προς το τίμημα όσο και ως προς τις προοπτικές των επενδυτών που ανέλαβαν πλέον τα ηνία των εταιρειών. Και στις δύο περιπτώσεις επιβεβαιώθηκε το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον που συγκεντρώνει ο κλάδος της Ενέργειας στην Ελλάδα τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς. Τα μεγάλα «ονόματα» δεν έλειψαν, καθώς στην μεν περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ προτιμητέος επενδυτής αναδείχθηκε o αυστραλέζικος όμιλος Macquarie έναντι τιμήματος 2,1 δις ευρώ, κατατάσσοντας την ως την μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα, και στη δε περίπτωση της ΔΕΠΑ Υποδομών, ο ευρωπαϊκός κολοσσός στον τομέα των δικτύων φυσικού αερίου Italgas, έναντι τιμήματος 733 εκατ. ευρώ.
Αποχωρούν οι εταιρείες, υποχωρεί το ελληνικό πρόγραμμα upstream
Κατόπιν των εξελίξεων που μεσολάβησαν μέσα στην χρονιά, δεν θα ήταν υπερβολή να κάνουμε λόγο για «τίτλους τέλους» στο πρόγραμμα έρευνας υδρογονανθράκων στη χώρα μας, καθώς οι αποχωρήσεις εταιρειών κυριάρχησαν στις ειδήσεις του «upstream». Την αρχή έκανε η ισπανική εταιρεία Repsol που αποχώρησε εν συνόλω από την ελληνική αγορά υδρογονανθράκων για να ακολουθήσουν τα Ελληνικά Πετρέλαια που από κοινού με την Energean αποχώρησαν από το μπλόκ του Δυτικού Πατραϊκού. Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις από επίσημα και ανεπίσημα χείλη για τον κρυμμένο θησαυρό της Ελλάδας, η υφιστάμενη τροχιά του ελληνικού προγράμματος τείνει να τον αφήσει «κρυμμένο» παρά να τον φέρει στην επιφάνεια…
Ο λιγνίτης επανακάμπτει, φυσικό αέριο και πυρηνικά διεκδικούν θέση στην “πράσινη ταξονομία”
Τα κλιματικά φαινόμενα και η ενεργειακή κρίση επηρεάζουν το ενεργειακό ισοζύγιο, αλλά και θέτουν νέους όρους για τις κεντρικές αποφάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη χώρα μας, με δεδομένη την επιλογή της κυβέρνησης να ορίσει το 2029 ως το τελικό χρονικό όριο για τη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων, αλλά και τη ΔΕΗ να δεσμεύεται ότι από το 2025 δεν θα υπάρχει καμία λιγνιτική παραγωγή, υπήρξε κατά το 2021 μια επανάκαμψη της χρήσης λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα.
Η ισχυρή δοκιμασία του ηλεκτρικού συστήματος από την βαρυχειμωνιά της «Μήδειας» στην αρχή του χρόνου, οι μεγάλες ανάγκες σε ρεύμα κατά τους καύσωνες και τις φωτιές του καλοκαιριού, αλλά και η εκτόξευση της τιμής του αερίου από το καλοκαίρι και μετά, «επέβαλαν» στο ενεργειακό σύστημα της χώρας να προστρέξει στον λιγνίτη για την κάλυψη των αιχμιακών συνθηκών ζήτησης. Για τους ίδιους λόγους η κυβέρνηση αποφάσισε, στο τέλος του χρόνου, να εξαντλήσει τις δυνατότητες παράτασης των ωρών λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, με διατήρηση, παρόλα αυτά, του αυστηρού χρονοδιαγράμματος οριστικής απόσυρσης του “βρώμικου” καυσίμου.
Στην ίδια κατεύθυνση, κυρίως για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε μια επανάκαμψη της προσπάθειας ορισμένων χωρών να χαρακτηριστεί «πράσινο» το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά, κατά τη νέα ενεργειακή ταξονομία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση ανάλογων επενδύσεων..
Εν τέλει, η διασφάλιση της επάρκειας του ηλεκτρικού συστήματος και της ενεργειακής ασφάλειας παραμένει γρίφος προς επίλυση για την νέα χρονιά, συνιστώντας μια από τις θεμελιακές προκλήσεις που καλείται να απαντήσει η μετάβαση σε μια «πράσινη» οικονομία.
Εγκρίνεται νέο σχήμα στήριξης των ΑΠΕ – Επενδυτικός πυρετός, αλλά και… κινήματα
Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, ανταλλαγή μηνυμάτων και εγγράφων μεταξύ Βρυξελλών και ΥΠΕΝ, η Κομισιόν εγκρίνει το νέο ελληνικό καθεστώς στήριξης για νέες μονάδες Ανανεώσιμης Ενέργειας, δίνοντας «διέξοδο» στο έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε στο κλάδο καθ΄ όλη την διάρκεια της χρονιάς. Αρκεί κανείς να δει τα νούμερα μετά από κάθε Κύκλο υποβολής αιτήσεων για Βεβαίωση Παραγωγού, ώστε να αντιληφθεί ότι πρόκειται για «επενδυτικό πυρετό» για αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς, καθώς και για μονάδες στον σχετικά καινούργιο τομέα της αποθήκευσης ενέργειας. Οι τιμές τις οποίες “κλειδώνουν” οι επενδυτές στους διαγωνισμούς ΑΠΕ είναι πλέον εντυπωσιακά χαμηλές, κάνοντας την “πράσινη” παραγωγή ρεύματος τη φθηνότερη από κάθε άλλη τεχνολογία.
Την ίδια στιγμή, στο προσκήνιο έρχονται και φωνές εμφανιζόμενες ως αντι… ΑΠΕ κίνημα, καταδικάζοντας συλλήβδην κάθε νέο έργο από την μια άκρη της χώρας ως την άλλη. Πλέον γίνεται φανερό πως το ΥΠΕΝ χρειάζεται να επισπεύσει τις διαδικασίες για την κατάρτιση νέου Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα, εξαφανίζοντας τυχόν «θολά» σημεία που καταλήγουν να χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς και επιδιώξεις.
Πιο φιλόδοξους πράσινους στόχους θέτει το «πακέτο» Fit for 55 – Ατολμία στην COP 26
Με βασική επιδίωξη τον «κοινό βηματισμό» προς μια οικονομία ουδέτερη κλιματικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει το νέο ευρωπαϊκό πακέτο «Fit for 55». Στις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις του ευρωπαϊκού πακέτου περιλαμβάνεται η αναθεώρηση του στόχου στο 40% από 32% μέχρι το 2030, ως προς την συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και την μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η αδυναμία και ατολμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην «μαινόμενη» ενεργειακή κρίση, προτάσσοντας την λεγόμενη «εργαλειοθήκη» ως μέτρο απάντησης, σε συνδυασμό με τα μεικτά έως μη ικανοποιητικά αποτελέσματα της διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλιμα COP26, δημιούργησαν ένα κλίμα «πράσινου» ευρωσκεπτικισμού, που πλέον «συμπορεύεται» της ενεργειακής μετάβασης, θέτοντας επιτακτικά την επαναξιολόγηση των πραγμάτων, στο συνδυασμό «θεωρίας και πράξης».
Εκπονείται ο πρώτος κλιματικός νόμος της χώρας
Για πρώτη φορά η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μετουσιώνεται σε νομοθετική πρωτοβουλία με συγκεκριμένους στόχους και μέτρα με ορίζοντα το 2030, 2040 και 2050. Με δεδομένη την νέα ευρωπαϊκή πολιτική «FitFor55» έως το 2030, ο κλιματικός νόμος θα συνιστά δεσμευτικό «οδικό χάρτη» για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας της χώρας μας έως το 2050, στο πλαίσιο του στόχου που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για μια οικονομία μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος έως τα μέσα του αιώνα.
Η ΔΕΗ αναδιατάσσει τις ενεργειακές ισορροπίες με αύξηση κεφαλαίου 1,3 δισ. ευρώ
Καταγράφεται μεταξύ των μεγαλύτερων επιτυχιών τόσο ανάμεσα στις «εισηγμένες» όσο και εν γένει στον ενεργειακό κλάδο. Η αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου της ΔΕΗ αφενός φέρνει την ελληνική αγορά στο διεθνές ενεργειακό και οικονομικό προσκήνιο – αρκεί κανείς να δει ποιοι συμμετείχαν – και αφετέρου διασφαλίζει την «πρώτη ύλη» ώστε η μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας να προχωρήσει απρόσκοπτα στην υλοποίηση του business plan που έχει καταρτίσει, διατυπώνοντας πλέον σαφή πρόθεση να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Με την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου πραγματοποήθηκε έμμεσα μια περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, καθώς το Δημόσιο έφτασε να κατέχει ποσοστό 34% της επιχείρησης, από 51% που κατείχε.
Μπαίνει σε λειτουργία η ηλεκτρική διασύνδεση των “ρεκόρ” Πελοποννήσου – Κρήτης
Τον Μάιο τίθεται σε δοκιμαστική λειτουργία και δύο μήνες αργότερα σε κανονική λειτουργία η ηλεκτρική διασύνδεση Πελοποννήσου-Κρήτης, αίροντας την ενεργειακή απομόνωση της Κρήτης. Η νέα διασύνδεση ενσωματώνει σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες και καταρρίπτει παγκόσμια ρεκόρ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιακή υποβρύχια/υπόγεια καλωδιακή διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος παγκοσμίως (174χλμ.), ενώ το μέγιστο βάθος πόντισης (1.000 μέτρων) την τοποθετεί στην κορυφή των πλέον απαιτητικών τεχνικά έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης διεθνώς.
Οι βιομηχανίες υπογράφουν με τη ΔΕΗ τις τελευταίες συμβάσεις “παλαιού τύπου”
Έχοντας μεσολαβήσει πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ βιομηχανίας και ΔΕΗ με αρκετά «πήγαινε-έλα» και σημαντική απόκλιση θέσεων στην αρχή, εν τέλει, καταλήγουν στην υπογραφή νέων συμβάσεων προμήθειας που όμως είναι και οι τελευταίες. Αυτό γιατί η ισχύ των συμβάσεων εκτείνεται ως το 2023, όταν και θα αλλάξει το καθεστώς τιμολόγησης για όσες βιομηχανίες συνάψουν νέα συμβόλαια με τη ΔΕΗ καθώς οι χρεώσεις θα είναι κυμαινόμενες και θα συνδέονται με το χονδρεμπορικό κόστος της αγοράς. Ταυτόχρονα, η «επόμενη μέρα» θα περιλαμβάνει και την δυνατότητα των βιομηχανιών να τροφοδοτούνται με ρεύμα μέσω «πράσινων» PPAs.
