Μια αγορά που βρίσκεται στα σπάργανα, αυτή των κεντρικά διαχειριζόμενων διαμερισμάτων για μεσαία εισοδήματα, επιχειρούν να αναπτύξουν επενδυτές ακινήτων όπως η Premia και εταιρείες ανάπτυξης όπως η Dimand.
H επενδυτική εταιρεία Premia απέκτησε από την Dimand συγκρότημα 58 πλήρως εξοπλισμένων διαμερισμάτων στον Αγ. Διονύσιο του Πειραιά και αυτή την περίοδο αναζητεί αντίστοιχα συγκροτήματα στο κέντρο της Αθήνας και σε άλλα προάστια της Αττικής.
Στόχος της Premia δεν είναι τα ακριβά προάστια, αλλά οι περιοχές με προσιτές τιμές ενοικίασης σε μια οικογένεια με μεσαίο εισόδημα.
Εκμεταλλευόμενη και την εμπειρία της σουηδικής Fastighets AB Balder που πρόσφατα μπήκε στο μετοχικό της κεφάλαιο (διαχειρίζεται περίπου 41.000 διαμερίσματα) επιδιώκει να επενδύσει σε συγκροτήματα κατοικιών που είναι όλες μισθωμένες.
Οι ενοικιαστές απολαμβάνουν σειρά υπηρεσιών όπως κεντρική διαχείριση και τεχνική υποστήριξη, κ.α.
Τον ίδιο στόχο έχει και η Dimand, η διοίκηση της οποίας αναζητεί εδώ και καιρό ευκαιρίες στον τομέα της «προσιτής κατοικίας» με εκκίνηση από τον Πειραιά.
Στο στόχαστρο της μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων έχουν μπει και περιοχές όπως ο Βοτανικός και άλλα προάστια στα οποία προγραμματίζονται μεγάλες αναπλάσεις τα επόμενα χρόνια ή θα επωφεληθούν από τη νέα γραμμή 4 του μετρό Αθήνας.
Από την απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ το 2011 προκύπτει πως από τις 4.122.000 κατοικίες που βρίσκονταν σε χρήση, περισσότερες από τις μισές είχαν κατασκευαστεί πριν από το 1980 δηλαδή είναι σήμερα άνω των 40 ετών.
Τότε μάλιστα σχεδόν τρεις στις τέσσερις προς ενοικίαση κατοικίες είχαν κατασκευαστεί πριν από το 1980.
Με δεδομένο πως την τελευταία δεκαετία η οικοδομική δραστηριότητα είχεσχεδόν παγώσει (άρχισε να κινείται ελαφρά από το 2018) είναι εμφανής η έλλειψη σύγχρονων και νεόδμητων κατοικιών, είτε για νέα ζευγάρια, είτε για οικογένειες που λόγω της πανδημίας διαπίστωσαν πως έχουν ανάγκη μεγαλύτερων ή πιο σύγχρονων διαμερισμάτων.
Στο κάδρο μπαίνουν και επιχειρήσεις που αναζητούν ποιοτικά διαμερίσματα για τα στελέχη τους ή το προσωπικό τους.
Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πως στο πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς εκδόθηκαν 11.560 οικοδομικές άδειες έναντι 8.457 στο αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Για λόγους σύγκρισης, στο πρώτο εξάμηνο του 2007, όταν η οικοδομική δραστηριότητα βρίσκονταν στο αποκορύφωμά της, είχαν εκδοθεί 39.802 άδειες και το αντίστοιχο διάστημα του 2006 περίπου 40.960 άδειες.
«Η οικοδομική δραστηριότητα δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για νέες, προσιτές, κατοικίες προς μίσθωση» λένε τα στελέχη του real estate.
«Τα περιορισμένα νεόδμητα διαμερίσματα διατίθενται σε αγοραστές και ελάχιστα μισθώνονται».
Οι επενδυτές θεωρούν πως θα υπάρξουν ευκαιρίες και με ακίνητα που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ή των εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων.
Τα συγκεκριμένα ακίνητα μπορούν να ανακαινισθούν και μέσω των κινήτρων που δίνονται μέσω προγραμμάτων όπως το «Εξοικονομώ» με στόχο να καλύψουν τις σύγχρονες απαιτήσεις.
Η στροφή των επενδυτών σε ολόκληρη την Ευρώπη προς τα συγκροτήματα κατοικιών είναι εμφανής και από τα στοιχεία πρόσφατης έκθεσης της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Savills.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2021 επενδύθηκαν περίπου 24,1 δισ. ευρώ σε τέτοια συγκροτήματα (multifamily).
Σε αρκετές αγορές (όπως η Ισπανία, η Σουηδία, η Γερμανία, η Δανία και η Φινλανδία) προσέλκυσαν περισσότεροαπό το ένα τρίτο των συνολικών επενδύσεων.
Σε πολλές πόλεις της Ευρώπης (από το Βερολίνο μέχρι το Δουβλίνο) οι τιμές των ενοικίων έχουν μετατραπεί σε πολιτικό ζήτημα ενώ αναπτύσσονται κινήματα που πιέζουν τοπικές αρχές και κυβερνήσεις ώστε να αυξηθεί η διαθεσιμότητα «προσιτήςκατοικίας».
Σε πολλές από αυτές τις αγορές οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια με ρυθμούς υψηλότερους από τα εισοδήματα. Ταυτόχρονα αυξάνεται το ποσοστό των νοικοκυριών που μένει στο νοίκι.
Αν προστεθεί και η έλλειψη ποιοτικών διαμερισμάτων που καταγράφεται σε πολλές πρωτεύουσες, τότε η κατάσταση είναι εκρηκτική, όπως π.χ. στο Βερολίνο.
Η Αθήνα δε γνωρίζει, βέβαια, τη δημογραφική πίεση που αντιμετωπίζουν κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Όμως η πολυετής κρίση και η καθίζηση της οικοδομικής δραστηριότητας έχουν περιορίσει τα ποιοτικά διαμερίσματα προς μίσθωση.
Αυτό το κενό έρχονται να καλύψουν οι νέοι παίκτες που μπαίνουν τώρα στην αγορά προσφέροντας ένα προϊόν που δεν υπάρχει, μέσω των κεντρικά διαχειριζόμενων συγκροτημάτων (serviced apartments).
Πρόκειται για διακριτή αγορά σε σχέση με τα πολυτελή συγκροτήματα κατοικιών που κατασκευάζονται ή σχεδιάζονται σε αρκετές περιοχές της χώρας και απευθύνονται σε μεγάλα πορτοφόλια.
Φώτης Κόλλιας
