Απειλή για την αποδοτικότητα του νέου «Εξοικονομώ» θεωρείται ότι συνιστούν οι ανατιμήσεις των οικοδομικών υλικών.
Οι φόβοι που εκφράζονται εστιάζονται στο ότι οι ανατιμήσεις πιθανόν να εξανεμίσουν τα οφέλη των προβλεπόμενων επιδοτήσεων. Ήδη, η δημόσια διαβούλευση για το νέο πρόγραμμα οδηγείται προς ολοκλήρωση, αύριο είναι η τελευταία ημέρα για την υποβολή σχολίων, με το άνοιγμα της πλατφόρμας για την υποβολή αιτήσεων από δικαιούχους να τοποθετείται εντός του Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, εφόσον η αύξηση στο κόστος κατασκευής των νεόδμητων κατοικιών αγγίζει το 25-30%, κατ’ αντιστοιχία εκτιμάται ότι θα συμπαρασύρει και τις ανακαινίσεις κατοικιών, με δεδομένο ότι ήδη οι τιμές σε όλες τις κατηγορίες οικοδομικών υλικών έχουν αυξηθεί. Το νέο «Εξοικονομώ» δεν έλαβε υπόψη αυτές τις ανατιμήσεις, συνεπώς, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι ενδεχομένως να προκύψουν κάποιου τύπου αναμορφώσεις, προκειμένου το πρόγραμμα να καταστεί λειτουργικό και κυρίως να εξυπηρετήσει τον σκοπό του, δηλαδή, την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών.
Ο λόγος που προβάλλεται, εύλογος. Με δεδομένο ότι ως βασικό κριτήριο επιδότησης λαμβάνονται τα τετραγωνικά μέτρα, ενδεχομένως, ο προϋπολογισμός κάθε δαπάνης να καταστεί ασύμφορος, στην περίπτωση που από το 70% της επιδότησης ο ιδιώτης θα εισπράξει πρακτικά ένα 35-40%, αφού η ωφέλεια της θα «ροκανιστεί» από τις ανατιμήσεις.
Κύκλοι, πάντως, της αγοράς εκτιμούν ότι υπάρχει χρόνος ορισμένων βελτιώσεων στο πρόγραμμα έως ότου ανοίξει η πλατφόρμα και εκδηλωθεί το ενδιαφέρον των δικαιούχων. Υπάρχουν, μάλιστα, και σχετικές εισηγήσεις για το θέμα αυτό, αν και δεν έχει γίνει επεξεργασία συγκεκριμένων μοντέλων.
Το ενδιαφέρον για το νέο «Εξοικονομώ» θεωρείται προεξοφλημένο. Πρώτα-πρώτα, δεν περιλαμβάνει, όπως τα προηγούμενα, χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων, αλλά κριτήρια αξιολόγησης, δεύτερον, είναι αυξημένο κατά 10.000 κατοικίες σε σχέση με το μέσο όρο προηγούμενων κύκλων και τρίτον, προβλέπει μία νέα κατηγορία δικαιούχων, τα ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς και κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες.
Το νέο «Εξοικονομώ» έχει προϋπολογισμό 632 εκατ. ευρώ, που θα καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με τη μόχλευση εκτιμάται ότι θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η συμμετοχή των δικαιούχων θα προέλθει είτε από ίδια κεφάλαια, είτε από δανειακά, ενώ για τους ευάλωτους προβλέπεται η παροχή εγγύησης του δημοσίου, για την εξασφάλιση δανεισμού.
Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση στο κείμενο της διαβούλευσης φθάνει στο 62% της συνολικής δαπάνης.
Το ΤΕΕ θα αναλάβει τη λειτουργία της πλατφόρμας και την αξιολόγηση των αιτήσεων, που θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά για ένα μήνα από την έναρξη του προγράμματος και η οποία θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.
Από τα προηγούμενα ανάλογα προγράμματα έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά ως τώρα περίπου 140.000 κατοικίες σε όλη τη χώρα. Αν προστεθούν και οι 50.000 κατοικίες του νέου προγράμματος, απομένουν πάνω από 400.000 κατοικίες που πρέπει να αναβαθμιστούν ενεργειακά, για να επιτευχθεί ο στόχος του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για τη συνολική αναβάθμιση 600.000 κατοικιών ως το 2030.
Πέννυ Κούτρα
Αθηνά Καλαϊτζόγλου
