Από την Πένη Χαλάτση
Στην τελική ευθεία μπαίνει το πακέτο απλούστευσης της νέας ΚΑΠ καθώς οι υπουργοί Γεωργίας και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβεβαίωσαν την Δευτέρα στο Λουξεμβούργο την στήριξή τους στην δέσμη αλλαγών στον κανονισμό για τον στρατηγικό σχεδιασμό που εγκρίθηκε στις 24 Απριλίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι αλλαγές αναμένεται να υιοθετηθούν επίσημα από το Συμβούλιο στις 13 Μαΐου και κατόπιν, η νέα νομοθεσία θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί άμεσα σε ισχύ, κάτι που σημαίνει ότι οι αγρότες θα έχουν την δυνατότητα να εφαρμόζουν τις τροποποιήσεις για τις ενωσιακές επιδοτήσεις το 2024. Όπως είναι γνωστό, η αναθεώρηση της νέας ΚΑΠ τροποποιεί τους κανόνες για συγκεκριμένους «περιβαλλοντικούς όρους» που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση και παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στις χώρες της ΕΕ να χορηγούν εξαιρέσεις από τα σχετικά πρότυπα εάν υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή τους και όταν προκύπτουν θέματα λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων φαινόμενα.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα μαζί με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη προωθούν χαλαρώσεις για συγκεκριμένες Καλές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες (γνωστές ως ΚΓΠΣ) τις οποίες πρέπει να τηρούν οι αγρότες για να λαμβάνουν επιδοτήσεις. Αυτές αφορούν στην ΚΓΠΠ (GAEC) 5 για την διάβρωση του εδάφους και κλίση του εδάφους, στην ΚΓΠΠ (GAEC) 6 για ελάχιστη κάλυψη εδάφους, στην ΚΓΠΠ (GAEC) 7 για μεγαλύτερη ευελιξία στην αμειψισπορά στη γεωργική γη, η οποία θα παραμείνει η κύρια πρακτική, αλλά οι αγρότες θα μπορούν επίσης να επιλέξουν την «διαφοροποίηση» των καλλιεργειών και στην ΚΓΠΠ (GAEC 9) για τους μόνιμους βοσκότοπους.
Παράλληλα, θα τεθούν σε ισχύ προσωρινές αποκλίσεις που κρίνονται απαραίτητες λόγω ακραίων, απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών που θέτουν σοβαρά εμπόδια στην εφαρμογή των όρων της ΚΑΠ και τροποποιήσεις στα οικολογικά προγράμματα σε συνδυασμό με το GAEC 8 για την αγρανάπαυση.
Για τις μικρές εκμεταλλεύσεις κάτω των 100 στρεμμάτων, προβλέπεται εξαίρεση από τους ελέγχους και τις κυρώσεις της αιρεσιμότητας ενώ μία ακόμη παρέμβαση αφορά στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να προσαρμόζουν τα εθνικά τους γεωργικά σχέδια δύο φορές το χρόνο (αντί για μία φορά).
Ποια θέματα «παίρνουν σειρά»
Οι υπουργοί Γεωργίας έκαναν απολογισμό των μέτρων που ελήφθησαν και των πρωτοβουλιών που παρουσιάστηκαν μέχρι στιγμής ως μέρος της απάντησης της ΕΕ στις ανησυχίες των αγροτών ενώ στο πλαίσιο άτυπου γεύματος έγινε και νύξη για το μέλλον της Γεωργίας μετά από το 2027.
Πιο αναλυτικά, με βάση τις πληροφορίες που παρείχε η Επιτροπή και την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη σύνοδό του στις 17-18 Απριλίου 2024, συζητήθηκαν πιθανά μελλοντικά μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση του διοικητικού φόρτου της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ για τους αγρότες και τις Aρχές των κρατών μελών και την ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Αυτά περιλαμβάνουν την αναθεώρηση της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την απλούστευση της διαδικασίας έγκρισης των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, την καθυστέρηση της εφαρμογής του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών και την αναθεώρηση ορισμένων από τις πιο τεχνικές πτυχές της παρακολούθησης στο πλαίσιο της ΚΓΠ.
Το εμπόριο γεωργικών προϊόντων διατροφής, με βάση τις ανανεωμένες οδηγίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη διασφάλιση ενός ανταγωνιστικού αγροτικού τομέα απασχόλησε επίσης το Συμβούλιο. Οι υπουργοί τόνισαν την ανάγκη να διαφυλαχθεί η ανοιχτή στρατηγική αυτονομία, η επισιτιστική ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, καθώς και η προστασία ευαίσθητων τομέων της ΕΕ όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά, η ζάχαρη, η αιθανόλη και ορισμένα φρούτα και λαχανικά. Στο ίδιο πλαίσιο, ζήτησαν την ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με χώρες εκτός ΕΕ.
Ακόμη, ορισμένα κράτη μέλη υποστήριξαν αίτημα της Γερμανίας να αυξηθεί το όριο για την κρατική ενίσχυση de minimis από 25.000 ευρώ σε 50.000 ευρώ. Ο κανονισμός de minimis επιτρέπει στα κράτη μέλη να διαθέσουν μικρά ποσά δημόσιων επιδοτήσεων σε μια εταιρεία χωρίς επίσημα κοινοποίηση ή λήψη προηγούμενης έγκρισης από την Επιτροπή, καθώς αυτές οι ποσότητες θεωρούνται ότι δεν στρεβλώνουν την αγορά. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας είναι η Γερμανία, ενώ η υποστηρίζεται και από την Γαλλία, την Αυστρία, την Κροατία, την Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Κύπρο, την Σλοβενία, την Λετονία, το Λουξεμβούργο, την Μάλτα, την Σλοβακία, την Εσθονία, την Πολωνία και την Βουλγαρία.
Οι επιπλέον αλλαγές που ζητά η ελληνική κυβέρνηση
Αναφερόμενος στις προτεραιότητες για επιπλέον αλλαγές, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σημείωσε ότι οι βασικές μεταρρυθμίσεις που προτείνει η Ελλάδα είναι να διατίθεται το 2% του προϋπολογισμού της ΚΑΠ για την αντιμετώπιση κλιματικών κρίσεων, εφόσον μια χώρα το επιθυμεί, να αυξηθεί η ευελιξία και να επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να μεταφέρουν πόρους μεταξύ των δύο Πυλώνων ή από έτος σε έτος ανάλογα με τις αναδυόμενες ανάγκες, να απλοποιηθούν τα οικολογικά σχήματα ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή τους και να μην χάνονται χρήματα, να επανέλθει ο κανόνας Ν+3, ο οποίος θα συμβάλει στην ολοκλήρωση επενδύσεων για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Στην ίδια γραμμή πλεύσης με άλλους ομολόγους του, ο κ. Αυγενάκης έθεσε το ζήτημα του εμπορίου με τρίτες χώρες και τον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίστανται οι Ευρωπαίοι αγρότες, οι οποίοι, όπως παρατήρησε «επιβαρύνονται δυσανάλογα σε σχέση με τους παραγωγούς τρίτων χωρών». Όπως είπε «κάθε εμπορική συμφωνία της Ένωσης με τρίτες χώρες θα πρέπει να διασφαλίζει ρήτρες ισοδυναμίας, τις έννοιες αμοιβαιότητας, και των δικαίων όρων ανταγωνισμού».
